Masaż to jedna z najstarszych i najbardziej rozpowszechnionych metod używanych w fizjoterapii. Wiele osób wątpi w jego terapeutyczne działanie, jednak przy właściwym doborze techniki w ogromnej ilości przypadków problem znika. Ogólnie masaż można podzielić na klasyczny, czyli ręczny oraz mechaniczny wykonywany przy użyciu urządzeń.

Głównym zadaniem masażu jest oddziaływanie na cały organizm poprzez mechanizmy neurohumoralne, czyli jednoczesny wpływ na układ nerwowy i hormonalny. W tkankach poddawanych różnym technikom masażu zwiększa się dopływ krwi tętniczej, co poprawia odżywienie i ukrwienie. Następuje również ułatwienie odpływu krwi żylnej oraz wzrasta przepływ limfy. Mechanizmy te umożliwiają szybszą regenerację, zmniejszenie obrzęków, poprawiają sprężystość tkanek.

Lepiej zaopatrzone w tlen i składniki odżywcze mięśnie stają się bardziej sprawne i podatne na trening. Poprzez zmniejszenie napięcia mięśni masaż może mieć działanie przeciwbólowe. Rozluźnienie tkanki podskórnej umożliwia zmiękczenie blizn i zrostów. Poprawia się sprężystość skóry, przebudowywane są włókna kolagenowe, zmniejsza się widoczność zmarszczek. Poprzez zwiększenie wydzielania mazi stawowej zwiększa się zakres ruchu w stawie. A to tylko niektóre z zalet odpowiednio wykonywanego masażu.

W zależności od wskazań używa się różnych technik. Masażysta po pierwszym zabiegu powinien ustalić plan i cel terapii dostosowany do potrzeb i schorzeń pacjenta. Podstawowymi technikami masażu klasycznego są głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie. Często jednak same podstawowe techniki nie są wystarczające i należy wdrożyć techniki specjalistyczne, kilka z nich zostanie opisanych poniżej.

  • Masaż izometryczny – jego głównym zadaniem jest przywrócenie masy i siły osłabionym mięśniom. W jego trakcie potrzebne jest aktywne uczestnictwo pacjenta polegające na izometrycznym napinaniu mięśnia, czyli bez zmiany jego długości. Stosowany jest w rehabilitacji po unieruchomieniu kończyny, po urazach, złamaniach i innych schorzeniach podczas których doszło do osłabienia siły mięśni.
    Może być wykonywany jako zabieg wyszczuplający, ponieważ pomaga w redukcji podskórnej tkanki tłuszczowej. Sportowcy również chętnie korzystają z masażu izometrycznego, bo odpowiednio wykonany przyczynia się do wzrostu siły i masy mięśniowej. Dodatkowo masaż ten usprawnia krążenie limfy likwidując obrzęki oraz przyspiesza powrót do zdrowia po przebytych chorobach.
  • Masaż sportowy – stanowi jeden z elementów zabiegów odnowy biologicznej, jest bardzo obszernym zagadnieniem. W jego zakresie można wyróżnić masaż: podtrzymujący (kondycyjny), przedwysiłkowy (startowy), powysiłkowy (treningowy), międzywysiłkowy (regeneracyjny) (podział wg. T. Podgórskiego). W zależności od cyklu treningowego masażysta powinien wybrać odpowiednią technikę.
    • Masaż treningowy wykonywany jest w trakcie całego cyklu treningowo-startowego. Ma na celu zwiększenie możliwości do pracy, przyspieszenie regeneracji oraz regulację działania centralnego układu nerwowego.
    • Masaż startowy stosowany jest bezpośrednio przed startem, sprzyja głębokiemu rozgrzaniu mięśni i stawów, dzięki czemu są bardziej odporne na potencjalne urazy. Wykorzystywane techniki różnią się w zależności od dyscypliny, długości spodziewanego wysiłku oraz stanu psychofizycznego zawodnika.
    • Masaż regeneracyjny przeprowadzany w przerwie między startami oraz zaraz po zawodach. Ma za zadanie doprowadzenie organizmu do stanu prawidłowego po dużym wysiłku fizycznym. Stosowane są techniki rozluźniające lub drenaż limfatyczny.
    • Masaż kondycyjny wykonywany w okresie przejściowym – na początku sezonu lub po nim – aby utrzymać organizm sportowca w dobrej sprawności fizycznej. Aktywizuje on bowiem układ ruchowy, krążenia i nerwowy.
  • Masaż stawowy centryfugalny – wykonywany jest po urazach stawów takich jak zwichnięcia, stłuczenia, skręcenia, a także po urazach tkanek okołostawowych (więzadeł, torebek stawowych, mięśni, ścięgien). Poprzez wywołanie przekrwienia i podwyższenia temperatury masowanej okolicy wpływa na zmniejszenie odczuwanego bólu. Masaż stawowy ułatwia i przyspiesza regenerację pourazową polepszając odżywienie elementów stawu oraz powierzchni stawowych. Do osiągnięcia najlepszych efektów stosuje się w jego trakcie odpowiednie kremy lub żele dobrane odpowiednio do schorzenia pacjenta.
  • Masaż próżniowy – wykonywany z pomocą bańki lekarskiej ogniowej, bezogniowej lub gumowej. Metoda labilna polega na poprzecznym i podłużnym masowaniu mięśni umocowaną bańką chińską ze środkiem poślizgowym poprzedzonym masażem klasycznym. Poprzez wytworzenie podciśnienia możliwe jest dotarcie do głębszych warstw tkanek.
    Do zalet masażu próżniowego zalicza się pobudzenie krążenia krwi, dzięki czemu organizm łatwiej pozbywa się toksyn. Przyspieszenie przemiany materii ułatwia redukcję tkanki tłuszczowej. Stosowany jest również w kuracji antycellulitowej. A co najważniejsze, masaż ten doskonale rozluźnia i relaksuje, polecany jest więc dla osób zestresowanych, przemęczonych oraz po dużym wysiłku fizycznym.

Jak widać, masaż ma wiele odsłon i zawsze powinien być odpowiednio dostosowany do potrzeb i schorzeń danej osoby. Jeśli zaciekawiła Cię dana technika, potrzebujesz konsultacji lub borykasz się z problemem wymienionym w tekście, zapraszam do kontaktu – razem poprawimy Twój stan zdrowia.